ಲೇಖನ : ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದೆ ಕಲಿಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಮ್ಮ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ರಂಗ ಸಾಕಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಿದೆ. ಕರೋನಾ ಮಾರಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಕಲಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ಜೀವನ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ತಂದದ್ದು ನಿಜ. ಆನ್ ಲೈನ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಒಂದು ಮಾರ್ಗವಾಯಿತು. ಅನೇಕ ಶಾಲೆಗಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಹುಯಿಲೆಬ್ಬಿಸಿದರು. ಶಿಕ್ಷಕರಿಗಿಂತ ಗೂಗಲ್ ಅತ್ಯಂತ ಜಾಣ ನಮಗೆ ಬೇಕಿದ್ದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಬಿಂಬಿಸಿದರು. ಮುಂದುವರೆದು ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುತ್ತೇವೆ ಎನ್ನತೊಡಗಿದರು. ಇದನ್ನು ಅನೇಕ ಪಾಲಕರು ಒಪ್ಪಿದರು ಅಪ್ಪಿದರು ಕೊನೆಗೆ ಅರೆಬೆಂದ ಮನಸಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕಂಡು ಮರುಗತೊಡಗಿದರು. ಎಂತ ವಿಪರ್ಯಾಸ ಅಲ್ವೇ?

ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಶಿಕ್ಷಣ ಊಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಎಂಬ ಜಿಜ್ಞಾಸೆಯೊಂದಿಗೆ……
ಮಾನವ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣವೇ ಆತನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮೂಲ ಸ್ತಂಭವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಎಂದ ಕೂಡಲೆ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ ಸರಿ ಮಾರ್ಗ ತೋರುವವರೆಂದರೆ ಶಿಕ್ಷಕರು

ಇಂದು ಕೆಲವರು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಅಥವಾ ಸ್ವಯಂ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ಮಾತ್ರವೇ (ಕಲಿಕೆ) ಸಾಧ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಶ್ರದ್ಧೆ, ಶಿಸ್ತು, ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ, ಮತ್ತು ಸತ್ಯಜ್ಞಾನದ ಬೀಜ ಬಿತ್ತುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿ ಶಿಕ್ಷಕರಿಂದಲೇ ಸಾಧ್ಯ. ಈ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಲು, ಕೆಲವು ಕಥಾನಕಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ.

1. ಖ್ಯಾತ ಸಂಗೀತಜ್ಞನಾದ ಹುಡುಗ – ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದೆಯೇ…?
ರಘು ಎಂಬ ಹುಡುಗನು ದೊಡ್ಡ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ. ಸಂಗೀತ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ಆಳಬೇಕೆಂಬ ಆಸೆ. ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ವಿಡಿಯೋಗಳನ್ನು ನೋಡಿ, ನೂರಾರು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಸ್ವಯಂ ಅಭ್ಯಾಸ ಆರಂಭಿಸಿದ. ವರ್ಷಗಳ ಕಳೆದು ಹೋದರೂ, ಅವನ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯಿಲ್ಲ, ಲಯವಿಲ್ಲ, ಭಾವವಿಲ್ಲ.
ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಅವನಿಗೆ ಅಜ್ಜನ ಮಾತು ನೆನಪಾಯಿತು:
“ಸಂಗೀತ ಕೇವಲ ಸ್ವರಗಳ ಸೇರ್ಪಡೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಗುರುಮುಖದಿಂದ ಬರುವ ಅನುಭವದ ಹರಿವಾಗಿದೆ.”
ನಂತರ ರಘು ಕಲಿಯಲು ಗುರುವೊಬ್ಬರನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ಸೇರಿದ. ಕೆಲವು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಅವನ ಸಂಗೀತ ಅಂತರ್ಗತವಾಯಿತು. ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ, ಅರ್ಥಭರಿತ ತಿಳುವಳಿಕೆಯು ಗುರುವಿನಿಂದ ಬಂದವು.
ಅಂದರೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದ ಮಾಹಿತಿಯು ಸಿಗಬಹುದು, ಆದರೆ ಮಾಹಿತಿಯು ಜ್ಞಾನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಬೇಕಾದರೆ ಗುರು ಬೇಕು.

2. ಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆಗೈದ ಹುಡುಗಿ
ಕಾಂಚನಾ ಎಂಬ ಹುಡುಗಿ ಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಯಾವತ್ತೂ ಹಿಂದೆ ಉಳಿಯುತ್ತಿದ್ದಳು. ಪುಸ್ತಕ ಓದುತ್ತಿದ್ದಳು, ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ವಿಡಿಯೋಗಳು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಆದರೆ ಉತ್ತರಗಳು ತಪ್ಪಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಅಂದುಕೊಂಡ ಹಾಗೆ ಅಂಕಗಳು ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳ ಟೀಚರ್, ನಾಗರಾಜ್, ಒಂದು ದಿನ ಹೇಳಿದರು:
“ನೀನು ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ತಲುಪಲು ಜಾಣ್ಮೆಯಿಂದ ಸಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ; ಇಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರದ ಪಥವೇ ತಪ್ಪಿದೆ. ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಅನಾಲಿಸಿಸೋದು ಎಂದು ನಾನು ತೋರಿಸ್ತೀನಿ.” ಎಂದರು
ಅಂದಿನಿಂದ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಸಹಾಯದಿಂದ ಕಾಂಚನಾಳಿಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೂಲ ಭಾವನೆ, ಅನುಕ್ರಮ, ಲಾಜಿಕ್ ಎಲ್ಲವೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತು. ನಾಲ್ಕೈದು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಅವಳು ಕೇವಲ ಗಣಿತವಲ್ಲ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆ ಕಾಣುವುದರೊಂದಿಗೆ ತಾಲೂಕಿಗೇ ಟಾಪರ್ ಆದಳು.
ಇಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ತಿಳಿದದ್ದೇನೆಂದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪಠ್ಯವಸ್ತು ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದ ಕಟ್ಟುಬಂಧವಾಗಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಕರು ಆ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಜೀವ ತುಂಬುತ್ತಾರೆ, ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

3. ಶುದ್ಧ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯ ದಾರಿ
ಕನಕ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯ ಹುಡುಗಿಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಓದಲು ತೀವ್ರ ಆಸಕ್ತಿ. ಆದರೆ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಎಡವಟ್ಟೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಕ್ಲಾಸುಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೇಳಿದರೂ ಅವಳು ಕೇಳಿದ ಶಬ್ದವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.
ಆಗ ಶಾಲೆಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಶಿಕ್ಷಕಿ ಅವಳ ಮಾತು ಗಮನಿಸಿ, ದಿನಕ್ಕೆ 10 ನಿಮಿಷ ಅವಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಪ್ರತಿ ಶಬ್ದದ ಸರಿಯಾದ ಉಚ್ಚಾರಣೆ, ವೈವಿಧ್ಯಪೂರ್ಣವಾದ ವ್ಯಾಕರಣ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅರ್ಥವನ್ನೂ ವಿವರಿಸಿದರು.

ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಕನಕಳಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ನಿಖರ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿಯೂ ನಿಭಾಯಿಸಿದ. ಅಂದರೆ  ಭಾಷೆಯ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ಪಾತ್ರ ಅವಿಭಾಜ್ಯ. ಭಾಷೆಯ Accent, clarity, context – ಎಲ್ಲವೂ ಜೀವನ್ಮೂಲಕ ಶಿಕ್ಷಕರಿಂದಲೇ ಸಾಧ್ಯ.

4. ಪತಂಜಲಿಯ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನದ ಪಯಣ
ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪತಂಜಲಿ ಎಂಬ ಋಷಿ ಯೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದವರು. ಅವರು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದರು, ಆದರೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಫಲಿತಾಂಶ ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ನಂತರ ಅವರು ನಂದಿ ಎಂಬ ಯೋಗ ಗುರುವಿನ ಸಾಮೀಪ್ಯ ದೊರೆತು ಅವರ ಶಿಷ್ಯರಾದರು.

ಗುರುವರ ತೋರಿಸಿದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಿಂದ ಪತಂಜಲಿಯು ತಮ್ಮ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ತಾತ್ವಿಕ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಆತ್ಮನಿಗ್ರಹ, ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಯಿತು.
ಅಂದರೆ… ಯಾವುದೇ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ತೊಡಗಲು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಆತ್ಮಾನುಸಂಧಾನವಾದರೂ, ಯೋಗ್ಯ ಗುರುವಿಲ್ಲದೆ ಅವು ದಾರಿತಪ್ಪುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.

5. ಕುಂಚ ಹಿಡಿದ ಬಿಂದು
ಬ್ಯಾಡಗಿ ನಗರದ ಹೊರವಲಯದ ಒಂದು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಂದು ಎಂಬ ಬಾಲಿಕೆ ಚಿತ್ರಕಲೆಗೆ ಅಪಾರ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕಳಾಗಿದ್ದಳು. ಆದರೆ ಆಕೆ ಚಿತ್ರ ಬಿಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಮ್ಮೆ ಆಕೆಗೆ ಅನುಪಾತ, ಆಳತೆ, ಮತ್ತು ನಿರೂಪಣೆಯ ತಪ್ಪುಗಳು ಆಗುತ್ತಿದ್ದವು.
ಆಗ ಆ ಶಾಲೆಯ ಕಲಾ ಶಿಕ್ಷಕ  ಸುಭಾಷ್ ಅವಳ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಕಲೆಯ ತಂತ್ರಗಳು, ವಿಭಿನ್ನ ಶೈಲಿಗಳು, ಪರಿಪಕ್ವ ನೋಟಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಸಿದರು. ಬಿಂದು ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಿಂದ ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ ಚಿತ್ರಕಲಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿದಳು.
ಅದಕ್ಕೇ ಹೇಳೋದು, ಪ್ರತಿಭೆ ಇದ್ದರೂ, ಅದನ್ನು ಹೊರತರುವ ಕೀಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರೇ ಆಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಪ್ರತಿಭೆ ಕಮರಿ ಹೋಗುವ ಅಪಾಯ ಖಂಡಿತ ಇರುತ್ತದೆ..

6. ವಿಜಯ್ – ಸ್ವಯಂ ಓದಿದ ವೈದ್ಯ…?
ವಿಜಯ್ ಎಂಬ ಹುಡುಗನು ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಆಸಕ್ತಿಯುಳ್ಳವನು. ಪುಸ್ತಕ, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಕೋರ್ಸ್, ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ವಿಡಿಯೋಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾನವ ದೇಹದ ರಚನೆ, ರೋಗಲಕ್ಷಣ, ಔಷಧಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಓದುತ್ತಿದ್ದ. ಆದರೆ, ಆತ ಪವಾಡದಂತೆ ಎಂದಾದರೂ ವೈದ್ಯನಾಗಿ ಹೋಗಲಿಲ್ಲ. ಕಾರಣ?
ತಾನೇ ಕಲಿತ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಪರೀಕ್ಷಿತ ಜ್ಞಾನ, ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಕೊರತೆ ಇತ್ತು. ವೈದ್ಯಕೀಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ, ತರಬೇತಿ, ಮತ್ತು ಅನುಭವದಿಂದ ಕಲಿತ ಶಿಕ್ಷಕರ ಉಪದೇಶವಿಲ್ಲದೆ ತನ್ನ ಜ್ಞಾನ ಅಪೂರ್ಣವಾಯಿತೆಂದೂ, ಅಪಾಯಕಾರಿಯೂ ಆಗಬಹುದೆಂದೂ ಅವನು ಅರಿತುಕೊಂಡ.
ಅಂದರೆ… ಕೆಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು — ವೈದ್ಯಕೀಯ, ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ — ಇವುಗಳಲ್ಲಿ *ಶಿಕ್ಷಕರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಇಲ್ಲದೆ ಕಲಿಕೆ ಅಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಅಪಾಯಕಾರಿಯೂ ಆಗಬಹುದು.

7. ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತರಬೇತಿ ಇಲ್ಲದ ಆಟಗಾರ
ಆನಂದ್ ಎಂಬ ಬಾಲಕನು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದ. ರಾತ್ರಿ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಆಟವನ್ನಾಡುತ್ತಿದ್ದ. ಆದರೆ ಅವರ ಶಾಟ್‌ಗಳು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದಲಲ್ಲ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅವಲಂಬನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ತಿಳಿದವರ ಸಲಹೆಯಿಂದ ಆನಂದ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕೋಚ್‌ನ ಬಳಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ. ಕೆಲವು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟಿಂಗ್ ತಂತ್ರ, ಫೀಲ್ಡಿಂಗ್ ಶೈಲಿ, ಮತ್ತು ಆಟದ ಪ್ಲಾನಿಂಗ್‌ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಜ್ಞಾನ ಹೊಂದಿದ.
ಅವನ ಆಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದವು. ಇದು ನಮಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ, ಅನುಭವದ, ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಪೂರಿತ ದಿಕ್ಕು ನೀಡುವವರು ಶಿಕ್ಷಕರು. ಅವರಿಂದ ಆಟವೂ ವಿಜ್ಞಾನವಾಗುತ್ತದೆ.

ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಕಲಿಕೆ ಏಕೆ ಅಪೂರ್ಣ?
ಒಟ್ಟಾರೆ ಅಂಶಗಳ ಮೂಲಕ ನೋಡೋಣ
ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಕಲಿಕೆ V/S ಶಿಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ಕಲಿಕೆ

1 ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ –  ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಕಲಿಕೆಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ಕಲಿಕೆಯು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಸ್ಪಷ್ಟ ಹಾಗೂ ಸರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.
2 *ತಕ್ಷಣದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ*- ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಣದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹೇಳಲು ಮತ್ತು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ
ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಕರ ಲಭ್ಯತೆ ಇದ್ದಾಗ ತಕ್ಷಣದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹೇಳಲು ಮತ್ತು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯ. 3 *ಅನುಭವದಿಂದ ಕಲಿಕೆ*- ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಕಲಿಕೆ ಅಪರೂಪ ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಕರ ಲಭ್ಯತೆ ಇದ್ದಾಗ ಅದು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
4 *ತಪ್ಪು ಸರಿಪಡಿಕೆ*- ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಕಲಿಕೆ ವಿಳಂಬವಾಗುತ್ತದೆ ಇದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಕರ ಲಭ್ಯತೆ ಇದ್ದಾಗ ತಕ್ಷಣ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
5.*ಶಿಸ್ತಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ* – ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತು ಮೂಡುವುದು ಕಷ್ಟ ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಕರ ಲಭ್ಯತೆ ಇದ್ದಾಗ ಅದು ಸುಲಭ ಹಾಗೂ ಸುಗಮ ಆಗಿರುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ

“*ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕೇವಲ ಕಾಗದದಿಂದ ಕಲಿಯಲಾಗದು; ಅದು ಹೃದಯದಿಂದ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಹರಿಯುವ ಬೆಳಕಾಗಿರಬೇಕು – ಅದು ಶಿಕ್ಷಕರಿಂದಲೇ ಸಾಧ್ಯ.*”ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದ ಕಲಿಕೆ ಎನ್ನುವುದು ಉಂಟು ಆದರೆ ಅಪೂರ್ಣ, ಅಸಮರ್ಥ ಮತ್ತು ಅಸ್ಥಿರವಾದುದು.
*ಜ್ಞಾನವು ದಿಕ್ಕು ತಪ್ಪದ ಬೆಳಕಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬೇಕಾದರೆ, ಶಿಕ್ಷಕರ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವ ಮಾತ್ರ ಅತ್ಯಂತ ಅವಶ್ಯಕ ಮತ್ತು ಅನಿವಾರ್ಯ.*
ಸಮಾರೋಪ:  ಶಿಕ್ಷಕರು ಹೇಗೆ ಅವಶ್ಯಕ?

1 *ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಜ್ಞಾನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು* ಶಿಕ್ಷಕರು ಅಗತ್ಯ.
2 *ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿ, ಸರಿಯಾದ ದಾರಿ ಹಿಡಿಯಿಸಲು* ಶಿಕ್ಷಕರೇ ಬೇಕಾಗುತ್ತಾರೆ.
3 *ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ, ಶಿಸ್ತು, ಹಾಗೂ ಸದ್ಗುಣಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು* ಶಿಕ್ಷಕರೇ ಸ್ಫೂರ್ತಿ.
ಕತ್ತಲೆ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿರುವವನಿಗೆ ಟಾರ್ಚ್ ಹಿಡಿದವರು ಶಿಕ್ಷಕರು. ದಾರಿಯಲ್ಲಿರುವವರು ನಾವು.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ…
“*ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದೆ ಕಲಿಕೆ ಎಂಬುದು ದಿಕ್ಕು ತಪ್ಪಿದ ಹಡಗಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಹಡಗು ಮುಂದೆ ಹೋಗಬಹುದು, ಆದರೆ ನಿಖರ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನ ತಲುಪುವುದು ಕಷ್ಟ.*”

ಮಾಲತೇಶ ನಾ ಚಳಗೇರಿ
ಆಂಗ್ಲಭಾಷಾ ಶಿಕ್ಷಕರು
ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನ ತರಬೇತುದಾರರು ಮತ್ತು ಸಾಹಿತಿಗಳು
ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ ಬುಡಪನಹಳ್ಳಿ, ಬ್ಯಾಡಗಿ