ಜಾನಪದ ಕಲಾವಿದ ಶಿವಣ್ಣ ಮಾದುರಾಯ ಬಿರಾದಾರ

ಡಾ. ಸಿಂಪಿಲಿಂಗಣ್ಣನವರು ಜಾನಪದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಸಾಧನೆ ನಮಗೆಲ್ಲ ತಿಳಿದ ವಿಷಯ. ಇವರು ಜನಿಸಿದ್ದು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಗಡಿನಾಡು ಪ್ರದೇಶ ಚಡಚಣದಲ್ಲಿ. ಇದೇ ಗ್ರಾಮದ ಶಿವಣ್ಣ ಮಾದುರಾಯ ಬಿರಾದರ ಕೂಡ ಜಾನಪದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಎಲೆಯ ಮರೆಯ ಕಾಯಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ.

ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಹಾಸನದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಶಾರದ ಕಲಾ ಸಂಘದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಇವರ ಪರಿಚಯ ನನಗಾಯಿತು. ಇವರನ್ನು ಶ್ರೀಮತಿ ಕಲಾವತಿ ಮಧುಸೂದನ್ ಅವರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹಾಸನಕ್ಕೆ ಕರೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಇವರ ಜೊತೆಗೆ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅಕ್ಕನ ಬಳಗ, ಚಡಚಣದ ಮಹಿಳಾ ಸದಸ್ಯರು ಕೂಡ ಬಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದ ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು, ತತ್ವಪದಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಕಾಯ೯ಕ್ರಮ ನಿರೂಪಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ನಾನು ಬೇರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಜಾನಪದ ಕಲೆ ತಮ್ಮಲಿದ್ದರೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಕೇಳಿದನು.. ಆಗ ಅವರು ಬಯಲಾಟ ಕಲೆ ಇದೆ. ಆದರೆ ಈಗ ನಾವು ಕೇವಲ ಮೂರು ಜನ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ. ಬಯಲಾಟ ಕಲೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಬೇಕಾದರೆ ಗಾಯನ ಕಲೆಗಾರರು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೇನೆ ನಮ್ಮ ಕಲೆಯನ್ನು ಯೋಗ್ಯ ಪ್ರದಶಿ೯ಸಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂದರು. ಆಗ ನಾನು ಪರ್ವಾಗಿಲ್ಲ ನೀವು ಮೂರು ಜನ ಮಾತ್ರವೇ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಕಲೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿರಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿಕೊಂಡು ಒಬ್ಬರು ಸಾರಥಿ, ಒಬ್ಬರು ಕೃಷ್ಣನ ಪಾತ್ರ, ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ದುರ್ಯೋಧನನ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು..

ಕೇವಲ 10 ನಿಮಿಷ ನೀಡಿದ ಈ ಪ್ರದರ್ಶನವು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ರಂಗಕಲೆಯ ಸೊಗಡನ್ನು ಬಿ೦ಬಿಸಿತು.. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ರಂಗಕಲೆಯನ್ನು ನಾನು ಎಂದೂ ‘ನೋಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದು ಒಂದು ನನಗೆ ಹೊಸ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಊಟ ಮಾಡುವಾಗ ನಾನು ಶಿವಣ್ಣರನ್ನು ಇವರನ್ನು ವಿಚಾರಿಸಲಾಗಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ರಂಗ ಅನುಭವವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟರು. 1951 ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಇವರ ತಂದೆಯವರಾದ ದಿವಂಗತ ಮಾಧುರಾಯಗೌಡ್ರು ಮೂಲತಃ ಬೈಲಾಟ ಕಲಾವಿದರು. ಇವರ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕನೆಯ ತರಗತಿ ಆದರೂ ಓದು ಒಕ್ಕಾಲು ಬುದ್ದಿ ಮುಕ್ಕಾಲು ಎನ್ನುವ ನಾಣ್ಣುಡಿಯನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಂಡು ಸಾಮಾಜಿಕ ಧಾರ್ಮಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಜಾನಪದ ಎಲ್ಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಗ್ರಾಮದ ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಇಂತಹ ಒಳ್ಳೆಯ ತಂದೆಯ ಮಗನಾಗಿ ಈ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ತಾವು ಕೂಡ ಒಳ್ಳೆಯ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿ ತಂದೆಗೆ ತಕ್ಕ ಮಗ ಎನಿಸಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಜೀವನ ಸಾರ್ಥಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಮನೋಭಿಲಾಶೆಯಿಂದ ಇವರು ತಂದೆಯವರು ಅತಿ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡ ಬಯಲಾಟ ಕಲೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಇದೀಗ ಈ ಕಲೆ ನಶಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಮರು ಜೀವ ತುಂಬಲು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುವ ಹಂಬಲದಿಂದ ಇವರು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಶೀಲರು. ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೊಡ್ಡಾಟ ಸಂಘವನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಬಾಣಸುರ ಕಥೆ, ಚಿತ್ರಸೇನ ಗಂಧರ್ವ, ಇಂದ್ರಜಿತ ಕಾಳಗ, ಧರ್ಮ ವಿಜಯ ಎಂಬ ಬಯಲಾಟಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಿ ಆಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಧರ್ಮ ವಿಜಯ ಬಯಲಾಟದ ಕಥೆಯು ಬಹಳ ಚೆನ್ನಾಗಿದ್ದು ಪದ್ಯಗಳು ಕೂಡ ರಾಗ ತಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಧುರವಾಗಿವೆ. ಈ ಕತೆಯನ್ನು ಕೇವಲ 6ನೇ ತರಗತಿ ಕಲಿತ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಓರ್ವರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಹೆಸರು ಅಬ್ದುಲ್ ಮೇಸ್ತ್ರಿ. ಗ್ರಾಮ ಹಾವಿನಾಳ ಅಂತ ಹೇಳಿದರು. ಈ ಕಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದು ಸಾಕಷ್ಟು ಇದೆ. ಕಲೆಯು ಯಾಕೆ ನಶಿಸುತ್ತಿದೆ ? ಕಲಾವಿದರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೇನು? ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೂ ಬಯಲಾಟಕ್ಕೂ ಇರುವ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳು ಏನು? ವೈವಿಧತೆಗಳು ಏನು? ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಶಿವಣ್ಣರು ಈಗಾಗಲೇ ಆಳವಾದ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಲಿದ್ದು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಲೇಖನವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವದಾಗಿ ಹೇಳಿದರು.

ಊಟ ಮುಗಿದು ನಾನು ಮುಂದಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಹೊರಟುಹೋದೆ. ಅವರು ಊರಿಗೆ ಹೋದರು. ಇಂದು ಮತ್ತೇ ಅವರು ಪೋನ್ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕರು. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಮಾಹಿತಿ ಹಂಚಿಕೊ೦ಡರು. ಇದೀಗ ಅವರು ಬರೆದ ಭೀಮಾ ತೀರದ ಬಯಲಾಟ ಎಂಬ ಕೃತಿಯು ಮುದ್ರಣವಾಗುತ್ತಿದ್ದು ಇಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಆಗುವ ತಯಾರಿಯಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಇಂಥ ಪರಿಣಿತ ಕಲಾವಿದರು, ಬಯಲಾಟ ಕಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಳಕಳಿ ಇರುವ ಇವರ ಜನಪದ ಕಲಾ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸರಕಾರ ಗುರುತಿಸಬೇಕಿದೆ. ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ಬಿರಾದಾರರು ಹೇಳಿದರು. ಪಂಪ ಕವಿ ಹೇಳಿದ ಆರಂಕುಶ ವಿಟ್ಟೊಡೆ0 ನೆನೆಯುದಂ ಎನ್ನ ಮನ ಬನವಾಸಿ ದೇಶವಂ ಇದನ್ನು ಇವರು ನೆನೆಯುವುದೆನ್ನ ಮನ ಬಯಲಾಟ ಕಲೆಯು ಎಂದು ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಂಡು ಮುನ್ನಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇಂತಹ ಬಯಲಾಟ ಕಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಲ್ವೇ ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಕಲೆ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿವುಳ್ಳ ವಿದ್ವಾಂಸರ ತಜ್ಞರ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದು ಶಿವಣ್ಣರು ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಜ್ಞಾನ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಸದಾ ತಲ್ಲಿನರು. ಅಂದ ಹಾಗೆ ಮಾದುರಾಯರ ವಯಸ್ಸು ಎಪ್ಪತ್ಮೂರು ದಾಟಿದೆ. ನಟನೆಯ ಆಸಕ್ತಿ ಇಪ್ಪತ್ಮೂರರ ಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಯುವಕರಿಗೆ ಪ್ರೇರಕವಾಗಲಿ.. ಜನಪದ ಕಲೆಯು ಉಳಿಯಲಿ ನಮ್ಮ ನಾಡಿನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಲೋಕದ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹರಡಲಿ.

—–
ಗೊರೂರು ಅನಂತರಾಜು,
ಹಾಸನ.
ಹುಣಸಿನಕೆರೆ ಬಡಾವಣೆ,
25ನೇ ವಾರ್ಡ್,
3 ನೇ ಕ್ರಾಸ್,
ಹಾಸನ – 573120